Een doula helpt jou regie te houden voor, tijdens en na je bevalling

Bevallen is een instinctief proces, maar hoe hou je zelf de regie over je bevalling? Wetenschapsdoula Monique vertelt hierover.


Bevallen is een instinct
Hoi, ik ben Monique! Als bioloog weet ik dat bevallen een instinctief proces is: mensen ‘weten’ hoe ze moeten bevallen zonder dat ze dat hebben gezien of zonder dat hun dat is uitgelegd. Hun lichaam doet het vanzelf en mensen ‘luisteren naar hun lichaam’. Dit betekent dat je intuïtief doet wat goed voelt, zonder erover na te denken. Wanneer je bijvoorbeeld flink hard je been stoot, denk je niet na over wat je moet doen. Je gaat vanzelf heel moeilijk kijken, over je been wrijven en waarschijnlijk ook anders ademhalen. Dat is reflexmatig en instinctief gedrag. Dat doe je niet door na te denken, maar door naar je lichaam te luisteren, te voelen wat comfort geeft. Zo werkt bevallen ook. Je lichaam doet iets en jij reageert daar vanzelf op door ander gedrag te vertonen dat comfort geeft.

Als we naar zoogdieren kijken, wat mensen in biologisch perspectief ook zijn, dan zien we dat veel zoogdieren een hol of een nest maken om hun jongen in te baren. Ze zoeken een rustige plek waar ze zich veilig voelen en waar ze privacy hebben. Mensen doen dit van nature dus ook. Wij kruipen het liefst weg in ons eigen bed met de gordijnen dicht, in de armen van onze partner of op een andere plek die veilig en geborgen voelt. Daar zoeken we een houding waarin de weeën het minst vervelend zijn, wat vaak op handen en knieën is, liggend op je zij of gehurkt.

Bevallen gaat vanzelf
Als doula vind ik het fascinerend om te zien dat mensen van nature weten hoe ze moeten bevallen. Hoe hun lichaam dit vanzelf doet, hoe ingenieus het systeem in elkaar zit van hormonen die alles regelen op het juiste moment en hoe mensen vanzelf allemaal vergelijkbaar gedrag vertonen dat de bevalling doet vorderen. Hoe baby’s vanzelf op zoek gaan naar de borst, hoe dat vanzelf helpt om de placenta geboren te laten worden en hoe een moeder vanzelf direct weet dat dit kind van haar is en dat ze er alles aan wil doen om het te beschermen en het te troosten als het huilt.

Niet altijd vanzelf…
Natuurlijk gaat het lang niet bij iedereen vanzelf, op dezelfde manier of vanzelf goed. Helaas werkt de natuur zo dat er variaties zijn op elk mogelijk vlak, waarbij niet elke variatie gunstig uitpakt voor jou als individu. Voor de menssoort in zijn geheel zorgen die variaties ervoor dat we evolueren als mensheid, maar voor een individu is dat soms drie keer *** wanneer zo’n variatie je leven of dat van je baby bedreigt.

Gelukkig hebben we daarvoor de geneeskunde uitgevonden. We hebben uitgevogeld hoe bepaalde processen in ons lichaam werken en we hebben geleerd hoe we kunnen ingrijpen met handelingen of medicatie als het misgaat of mis dreigt te gaan. We weten nu hoe we ons lichaam een handje kunnen helpen als de natuur een wat minder gunstige variatie heeft bedacht en hoe we daarmee levens kunnen redden.

Wat is beter: natuurlijk of medisch?
Als doula denk ik dus zéker niet dat het bij bevallingen altijd beter is om de natuur zijn gang te laten gaan, want dat zou betekenen dat een deel van alle vrouwen en baby’s de zwangerschap of bevalling niet overleeft. Maar ik denk ook niet dat het altijd beter is om overal preventief medisch op te handelen, want daarmee verstoor je het geniale natuurlijke proces, wat ook weer allerlei gevolgen heeft voor de moeder en/of het kind. Wat is dan het beste?

Alles is een advies
Ik merk, en dat blijkt ook uit wetenschappelijke onderzoeken, dat het niet zozeer gaat om of je bevalling zo natuurlijk mogelijk of medisch verloopt. Veel belangrijker nog is dat je als zwangere het besef mag krijgen dat alles wat een verloskundige of een arts tegen je zegt een advies is. Even je bloeddruk meten? In het ziekenhuis bevallen omdat je een verhoogd risico loopt? Je bevalling inleiden? Dat zijn allemaal adviezen, vaak gebaseerd op protocollen die lang niet altijd wetenschappelijk onderbouwd zijn. Bij elk advies geldt dat jijzelf mag beslissen of je dit advies wilt opvolgen of niet. Je hoeft niet medisch te worden of over te gaan op een inleiding als jij dat niet ziet zitten, maar het mag natuurlijk wel als jou dat een fijn of veilig idee lijkt.

Wanneer jij degene bent die beslist wat er met je lichaam en je baby mag gebeuren, dan geeft dat jou regie. En regie is een van de belangrijkste factoren in het ervaren van een positieve bevalling, belangrijker nog dan wat er uiteindelijk allemaal tijdens je bevalling gebeurt! Dat is dan ook een van de belangrijkste taken die ik als doula vervul: ervoor zorgen dat vrouwen de regie behouden over de keuzes die gemaakt worden tijdens hun bevalling.

Hoe houd je zelf de regie?
Als je zonder doula bevalt, hoe houd je dan regie? Allereerst door te beseffen dat jij degene bent die bepaalt wat zorgverleners mogen doen. En daarnaast door te weten welke keuzes je hebt, wat je kunt verwachten van medische situaties en wat de reden is achter bepaalde handelingen. Met medische situaties bedoel ik trouwens niet alleen een keizersnede, maar ook: hoe gaat een inleiding, wat gebeurt er als je kindje in het vruchtwater heeft gepoept, wat gebeurt er als je met 42 weken nog niet bent bevallen, etc. Want die dingen gebeuren echt veel vaker dan je denkt. Waar vind je al die informatie? Bijvoorbeeld in een goede zwangerschapscursus (let op: veel cursussen gaan niet op al deze onderwerpen in, check dus altijd de inhoud!), of in podcasts, boeken en blogs. Of schakel een doula in. Ik neem als doula altijd samen met mijn cliënten de meest voorkomende medische situaties en handelingen door, zodat ze alvast kunnen nadenken over wat voor hen belangrijk is in die situaties (naast het hele verhaal over natuurlijk bevallen).

Wat je ook kiest, hoe je je bevalling ook plant, zorg er dus voor dat jij degene bent die de keuzes maakt en dat je weet wat je kunt verwachten. Zolang jij de regie hebt over de handelingen die er gedaan worden, heb je één van de belangrijkste factoren voor het ervaren van een positieve bevalling in je hand, hoe je bevalling ook verloopt.

Liefs, Monique

Wil jij je voorbereiden op je bevalling met een goede cursus, of wil je eens vrijblijvend kennismaken met mij als doula? Check mijn website: www.wetenschapsdoula.nl, of volg me op instagram @wetenschapsdoula.